Debaty wokół niepodległości

Po odzyskaniu niepodległości Polacy stanęli przed koniecznością odbudowy nie tylko państwowości oraz gospodarki i infrastruktury zrujnowanych w czasie zaborów i Wielkiej Wojny, ale przede wszystkim – narodowej tożsamości. Czym różnił się proces budowania tożsamości narodowej w rzeczywistości po 1918 od podobnego wyzwania sto lat później?

Moderator

MICHAŁ SZUŁDRZYŃSKI
– dziennikarz i publicysta. Absolwent filozofii na Uniwersytecie Jagiellońskim. Pierwszy zastępca redaktora naczelnego dziennika „Rzeczpospolita”, szef weekendowego magazynu „Plus Minus”. Zdobywca nagrody Grand Press 2016 w kategorii publicystyka. W 2016 nominowany do Nagrody Radia ZET im. Andrzeja Woyciechowskiego oraz do Nagrody Kisiela.

Paneliści

ANTONI KAZIMIERZ DUDEK
– politolog, członek Rady IPN (2010–2016), profesor zwyczajny UKSW. Bada najnowszą historię polityczną Polski oraz jej współczesny system polityczny. W latach 2002–2009 członek redakcji półrocznika „Pamięć i Sprawiedliwość”. Autor i współautor wielu książek i artykułów, poświęconych przede wszystkim historii najnowszej.

ZBIGNIEW GLUZA
– inicjator i szef podziemnej „Karty” (od 1982 roku) i niezależnego Archiwum Wschodniego (od 1987), prezes Ośrodka KARTA. Przewodniczący Rady Programowej Domu Spotkań z Historią i Komitetu Ogrodu Sprawiedliwych w Warszawie. Redaktor naczelny kwartalnika „Karta” i wydawnictwa KARTY. Autor i wydawca licznych publikacji oraz organizator kilkudziesięciu wystaw.

PAWEŁ KOWAL
– historyk, publicysta, doktor nauk humanistycznych. W latach 2005–2009 poseł na Sejm V i VI kadencji, w latach 2006–2007 sekretarz stanu w MSZ, poseł do Parlamentu Europejskiego VII kadencji. Stały felietonista „Rzeczpospolitej”.

Józef Piłsudski i kształt ustroju państwa / debata prowadzona przez tygodnik „Do Rzeczy”

Uczestnicy debaty zastanawiali się m.in., w jakim stopniu działania Józefa Piłsudskiego wynikały z jego wizji państwa, a w jakim – były skutkiem nieprzewidzianych wydarzeń I wojny światowej. Czy zamach majowy był wynikiem rozczarowania sytuacją wewnętrzną Polski? Jak zdefiniować ustrój Polski w latach 1926–1935?

Dyskutanci poruszyli także zagadnienie recepcji myśli politycznej Józefa Piłsudskiego i szukali odpowiedzi na pytanie, czy Polacy mogą dziś czerpać z jego wizji, czy może jest to temat intersujący jedynie historyków idei. Czy można wyobrazić sobie ustrój zgodny z koncepcją Piłsudskiego, a zarazem odpowiadający realiom Unii Europejskiej? W końcu – kto ma prawo odwoływać się do dziedzictwa po Marszałku? A może mamy je wszyscy?

Moderator

Paweł Lisicki
Publicysta, eseista, pisarz; założyciel i redaktor naczelny tygodnika „Do Rzeczy”. Autor wielu książek (m.in. Poza polityczną poprawnością, Krew na naszych rękach?, Dżihad i samozagłada Zachodu oraz Epoka Antychrysta); prowadzi „Salon Polityczny Trójki”, współpracuje z telewizją Wirtualnej Polski.

Paneliści

Piotr Semka
Publicysta i dziennikarz, stały felietonista tygodnika „Do Rzeczy” i „Rzeczpospolitej”. Autor wielu książek (m.in Lewy czerwcowy. Recydywa? i My, reakcja. Historia emocji antykomunistów 1944–1956); członek Rady przy Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku.

Rafał A. Ziemkiewicz
Absolwent polonistyki UW, autor wielu książek prozatorskich i publicystycznych. Publicysta tygodnika „Do Rzeczy”, współpracuje z TVP Info i TV Republika.

Piotr Zychowicz
Publicysta historyczny, redaktor naczelny miesięcznika „Historia Do Rzeczy” i autor wielu książek (m.in. Pakt Ribbentrop–Beck, Obłęd ‘44, Żydzi).

Wideo

Pamięć zbiorowa: 1905, Wielka Wojna, zabójstwo Narutowicza / debata prowadzona przez dziennik „Gazeta Wyborcza”

Uczestnicy debaty poszukają odpowiedzi na pytania o genezę odzyskania przez Polskę państwowości. Czy wydarzenia 1905 roku odnowiły ducha niepodległości Polaków i były zapowiedzią wydarzeń 1918 roku. W jakim stopniu odzyskanie państwowości po Wielkiej Wojnie nasz kraj zawdzięczał własnym siłom, a w jakim sytuacji geopolitycznej i wsparciu obcych mocarstw? Czy podziały społeczne i polityczne w ówczesnej Polsce różniły się od europejskich i jaki był ich wpływ na kształt państwa? Czy zabójstwo Narutowicza położyło kres marzeniom o demokratycznej, sprawiedliwiej i wielonarodowej Polsce? I wreszcie: jaką lekcję wyciągnęliśmy z polskiej drogi do niepodległości?

Moderator

DOROTA WYSOCKA-SCHNEPF
Dziennikarka radiowa i telewizyjna, od października 2016 pracuje w dziale wideo i multimediów „Gazety Wyborczej”.

Paneliści

ROMAN GIERTYCH
Polityk i prawnik, adwokat. W latach 2001–2007 poseł na Sejm IV i V kadencji, w latach 2006–2007 wiceprezes Rady Ministrów i minister edukacji narodowej w rządach Kazimierza Marcinkiewicza i Jarosława Kaczyńskiego, były prezes Ligi Polskich Rodzin i Młodzieży Wszechpolskiej.

MACIEJ GÓRNY
Historyk, doktor habilitowany nauk humanistycznych. Pracuje w Zakładzie Historii Idei i Dziejów Inteligencji w XIX–XX wieku w Instytucie Historii PAN. Zajmuje się historią historiografii i dziejami Europy Środkowo-Wschodniej, badaniem stereotypów oraz stosunkami polsko-niemieckimi od XIX do XXI wieku. Od 2015 redaktor naczelny „Acta Poloniae Historica”.

ADAM MICHNIK
Publicysta, eseista,historyk i działacz polityczny. Od 1989 redaktor naczelny „Gazety Wyborczej”. W latach 1968–1989 jeden z głównych działaczy opozycji antykomunistycznej.

Wideo